Η φούσκα των ακινήτων

Αμέσως μετά τα lockdown του κορωνοιού οι τιμές των ακινήτων εκτοξεύτηκαν σε δυσαναλογία για το μέσο Έλληνα εισοδήματα. Είτε αυτό αφορά τα ενοίκια είτε τις πραγματικές αξίες. Η αρχή έγινε στην Αθήνα και στην συνέχεια ακολούθησε όλη η Ελλάδα. Τα αίτια για τη φούσκα των ακινήτων είναι δυο. Fund και golden Visa φυσικά με την αμέριστη στήριξη της κυβέρνησης.

Ας ξεκινήσουμε από τα fund. To πέρασμα των κατασχεμένων σπιτιών στα fund και οι επακόλουθοι πλειστηριασμοί δημιούργησαν το εξής πρόβλημα στα fund. Ξαφνικά χιλιάδες ακίνητα πολλά από αυτά χαμόσπιτα σε όλη την Ελλάδα σε άθλια κατάσταση ώστε ακόμα και πολλά από αυτά να είναι δύσκολα κατοικήσιμα πέρασαν στην διαχείριση των fund. Το αγοραστικό ενδιαφέρον πάντα για τα σπίτια αυτά ήταν πολύ χαμηλό μιας και έχρηζαν ανακαινίσεων και άλλων υποδομών. Αυτή είναι η κατάσταση αμέσως μόλις ξεκίνησε η φούσκα των ακινήτων. Χαρτοφυλάκια με ξεχαρβαλωμένα ακίνητα.

Ξαφνικά λίγους μήνες μετά και “συμπωματικά” μόλις άρχισαν οι πλειστηριασμοί, όλως τυχαίως έπεσε αυτό που λέμε “σύρμα” ακόμα και σε φτωχές περιοχές πχ της Αθήνας όπως ο Πειραιάς, η Νίκαια, Ο κορυδαλλός ,η Αγία Βαρβάρα όπου ακόμα και ακίνητα ηλικίας 30 και πλέον ετών να πωλούνται και να κοστολογούνται από τους μεσίτες ακόμα και 2000 ευρώ το τετραγωνικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρασυρθούν αφελώς όλοι οι ιδιοκτήτες και να πουλάνε πανάκριβα και σε τιμές μη ρεαλιστικές, απλά περιμένοντας να πιάσουν την καλή με τα ακίνητα τους να ρημάζουν.

Η στρατηγική αυτή με τις υψηλές τιμές δεν είχε άλλο σκοπό από το να ευνοήσει τα ακίνητα (που στην πλειοψηφία είναι ρημάδια) των fund. Με το τέχνασμα αυτό και αφού ο ένας μεσίτης παρασυρόταν από τον άλλο, τα στελέχη των fund κατάφεραν να φουσκώσουν την αγορά αλλα πάντα πουλώντας σε ελαφρώς χαμηλότερη τιμή, μπόρεσαν να προσελκύσουν αγοραστές μεγιστοποιώντας τα κέρδη τους. Η υπόλοιπη αγορά ακινήτων στην πράξη εξουδετερώθηκε αφού παρασύρθηκε σε υψηλές τιμές και κανένας πλέον δεν δείχνει ενδιαφέρον .

Με την παραπάνω τακτική της φούσκας της αγοράς το fund αν κατάφερνε να πουλήσει έστω και ελάχιστα ρημάδια ακίνητα πετύχαινε υπερκέρδη αδιαφορώντας και μη αγωνιώντας αν πουληθούν τα υπόλοιπα ακίνητα. Το ζήτημα όμως με τα fund είναι ακόμα πιο δύσκολο από όσο νομίζουμε. Γιατί ακόμα και αν ρίξουν την τιμή οι ιδιοκτήτες για να πουλήσουν, πάντα τα fund μπορούν να πουλούν ακόμα πιο χαμηλά δημιουργώντας πρόβλημα στην πραγματική αγορά ακινήτων που πάντα θα είναι πιο ψηλά σε σχέση με τα fund.

Η Golden Visa δημιούργησε από την άλλη μια παντελώς στρεβλή κατάσταση ειδικά στον νομό αττικής και στα νησιά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα στην Αθήνα τα ακίνητα να μην απευθύνονται σε Αθηναίους αλλά σε Ισραηλινούς, Κινέζους και, Ρώσσους μιας και μόνο αυτοί μπορούσαν να διαθέσουν 250.000 για ένα διαμέρισμα. Έτσι ο μέσος Έλληνας βρέθηκε ανάμεσα σε δυο συμπληγάδες. Από τη μια τα fund που με τεχνικές φούσκωναν την αγορά για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και από την άλλη οι Κινέζοι, οι Ισραηλινοί, Άραβες κτλ.

Ας δούμε τι ισχύει στην Πάτρα. Κατά αρχήν εδώ προς το παρόν δεν υπάρχει η golden visa και ούτε θα υπάρξει για τους λόγους που θα δούμε παρακάτω. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι τιμές στα ακίνητα δεν αυξήθηκαν. Παρόλο που η πραγματική ελεύθερη αγορά ακινήτων κινείται από ελάχιστα ως καθόλου τα ακίνητα βρίσκονται σε αγγελίες για πάνω από πενταετία σε εξωφρενικές τιμές. Από την άλλη όπως και αναλύσαμε παραπάνω οι πλειστηριασμοί μέσω fund κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στις αγοραπωλησίες ακινήτων. πχ Όταν βλέπεις στη μεσιτική αγορά διαμέρισμα να πουλιέται 2000 ευρώ το τετραγωνικό σε πολυκατοικία του 1985 επειδή έχει λίγη θέα ,καταλαβαίνεις ότι αφενός δεν θα πουληθεί ποτέ αφετέρου θα πουληθεί πολύ πιο εύκολα ένα αντίστοιχο που βγαίνει σε πλειστηριασμό στην τιμή των 1500 ευρώ.

Ο λόγος που δεν πρόκειται να υπάρξει χρυσή βίζα στην Πάτρα είναι αυτό που είπε πρόσφατα ένας φίλος αρχιτέκτονας που συνεργάζεται με εταιρεία που δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα και μου εξηγούσε τους λόγους που η εταιρία του ποτέ δεν πρόκειται να χτίσει στην Πάτρα ακίνητα.

Η δυτική Ελλάδα είναι από τις φτωχότερες περιοχές σε κατακεφαλήν εισόδημα. Επιπλέον ενώ η περιφέρεια Κρήτης και η Θεσσαλία που έχουν παρόμοιο πληθυσμό συνεισφέρουν στο 5% του ΑΕΠ η δυτική Ελλάδα υπολείπεται κατά 10% και είναι μόνο στο 4,4%Ως εκ τούτου δεν είναι εφικτό να πάρουν αξιόλογες τιμές και αποδόσεις στην Πάτρα και προτιμούν να κτίσουν πχ στην Κρήτη, στην Αθήνα, στην Λάρισα κτλ. Για τον ίδιο ακριβός λόγο και ένας ξένος δεν πρόκειται να δώσει 250.000 για να πάρει ένα ακίνητο που θα του δώσει μικρότερη απόδοση στην Πάτρα από ένα ακίνητο σε μια πιο πλούσια περιοχή η σε ένα νησί.

Μέσα στη φτώχεια της δυτικής Ελλάδας η αύξηση των επιτοκίων θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την αύξηση του κόστους της στέγης ενώ χιλιάδες νοικοκυριά στην περιοχή μας θα βρεθούν σε μεγάλη δυσκολία λόγω της αύξησης των επιτοκίων με δάνεια να κοκκινίζουν. Επιπλέον η αύξηση των επιτοκίων θα δυσκολέψει ακόμα και την κατασκευή νέων οικοδομών μιας και οι εργολάβοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλότοκα δάνεια.

Σαν εκπρόσωπος του ΜέΡΑ25 με βάση τα προηγούμενα δύο είναι οι λύσεις. Η πλήρης κατάργηση της golden visa. Το να παίρνει ο Κινέζος ένα σπίτι στην Αθήνα, να το νοικιάζει airbnb και να στέλνει τα χρήματα στο Πεκίνο δεν προσφέρει τίποτα στο ΑΕΠ μας, παρά μόνο δυσκολεύει τον ντόπιο πληθυσμό. Η τελευταία άμεση λύση είναι Το σχέδιο Οδυσσέας το οποίο θα αποσπάσει νομοθετικά τα σπίτια από τα fund αποζημιώνοντας στην τιμή κτήσης, ώστε να σταματήσει το πάρτι με τις τιμές φούσκες και τα υπερκέρδη από τους πλειστηριασμούς. Μόνο με αυτό τον τρόπο η αγορά θα μπορέσει να πάρει τις τιμές που τις αρμόζουν, τους ενοικιαστές να πληρώνουν λογικά ενοίκια, τους ιδιοκτήτες να μην έχουν αθέμιτο ανταγωνισμό από τα fund και τέλος και το πιο σημαντικό να μπορεί ο λαός να αντιμετωπίσει με αξιοπρέπεια τις κακοτοπιές της ζωής χωρίς να μένει στο δρόμο.

Όσον αφορά τα προγράμματα της ΝΔ για κατοικία σε νέους κτλ. δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια επιδότηση σε πολύ λίγους νέους τα οποία θα φουσκώσουν επιπλέον την αγορά όπως κάνουν όλες οι επιδοτήσεις. Και το χειρότερο είναι ότι νέοι άνθρωποι θα ξεκινήσουν με δανεισμό την ζωή τους.

Αμετανόητοι! Σοσιαλισμός για τα funds η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την πρώτη κατοικία. Συνεχίζουν την ίδια καταστροφική πολιτική.

του Γιάνη Βαρουφάκη

——————————————————————————————–

Χωρίς κατάργησή του Ηρακλή δεν υπάρχει προστασία της πρώτης κατοικίας και των «κόκκινων δανειοληπτών», όπως ακριβώς δεν μπορεί να σταματήσει η αισχροκέρδεια στην ηλεκτρική ενέργεια χωρίς κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Οι δανειολήπτες και η κοινωνία δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από την πρόταση του κ. Τσίπρα, μόνο να χάσουν έχουν.

Προφανώς όμως, αποτελεί ιερό δισκοπότηρο για ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ ο Ηρακλής που εξασφαλίζει ασυδοσία στα funds.

Μόνη λύση, ο «Οδυσσέας», η πρόταση του ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη

Πρόταση Τσίπρα Εξωδικαστικού Πλαισίου Ρύθμισης Οφειλών

Βραχυχρόνια εξωδικαστική ρύθμιση

Περιλαμβάνει δύο εναλλακτικές επιλογές βάσει της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής. Καταρχάς η βραχυχρόνια, 5 έως 10 έτη με αγοραία επιτόκια (καθώς δεν υπάρχει αναφορά επιτοκίου όπως στην μακροχρόνια περίπτωση, υποθέτουμε εύλογα ότι θα εφαρμοστούν αγοραία επιτόκια). Αυτό «πωλήθηκε» από τον Τσίπρα ως η περίπτωση με το μεγάλο κούρεμα. Όπου μεγάλο «κούρεμα», 40% με 60%! Ο δανειολήπτης αποδέχεται το σύνολο της οφειλής, επέρχεται κούρεμα δήθεν γενναίο, πχ 50%, και ο οφειλέτης βρίσκεται στη θέση όπου πρέπει μέσα σε 5 με 10 χρόνια, να αποπληρώσει το 50% μιας οφειλής που αγοράστηκε από το fund το πολύ στο 10% της αξίας του, και μάλιστα με αγοραία επιτόκια! Παραγωγή τρομερών υπεραξιών για τα funds σημαίνει αυτό, δρομολόγηση της αγοράς τιτλοποιημένων δανείων ΗΡΑΚΛΗΣ σημαίνει αυτό!

Παράδειγμα:

Το fund ζητά το 100% δανείου ονομαστικής αξίας €200χιλ., το οποίο αγόρασε για €20χιλ., στο 10% της ονομαστικής αξίας. Η ΕΓΔΙΧ, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (υπηρεσία του ΥΠΟΙΚ που συστάθηκε το 2016), κάνει κούρεμα 50%, κουρεύει δλδ €100χιλ. και άρα η προς αποπληρωμή οφειλή είναι €100χιλ.. Το αγοραίο επιτόκιο, ανάλογα με τον χρόνο, κυμαίνεται από 3,5%, για 5ετία, έως 4,5% για 10ετία. Έστω πάει στα 10 χρόνια με επιτόκιο 4,5%. Η μηνιαία δόση ανέρχεται στα €1050!

Όμως, μην είμαστε άδικοι, υπάρχει η πρόβλεψη για κρατική επιδότηση ως και 50% για την εξυπηρέτηση της εναπομείνασας οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια (sic). Κάποιοι δλδ που ούτως ή άλλως δεν θα μπορούν να μπουν σε αυτή τη ρύθμιση πρακτικά, επειδή τα εισοδήματά τους θα είναι πολύ χαμηλά, υποθετικά λοιπόν, θα πλήρωναν, αντί για €1050, μόνο €525 τον μήνα, ποσό μεγαλύτερο από το εισόδημά τους.

Μακροχρόνια εξωδικαστική ρύθμιση

Η μακροχρόνια περίπτωση εξωδικαστικής ρύθμισης που προτείνει ο Τσίπρας διαρκεί 10 με 35 χρόνια κι έχει να κάνει με αυτούς που δεν μπορούν να καταβάλουν τα €1000 ή €500 που βγάζει μέσο κοστούμι η βραχυχρόνια ρύθμιση. Το επιτόκιο της μακροχρόνιας ρύθμισης θα είναι σταθερό στο 2%. Υπάρχει όμως μια προϋπόθεση: το ύψος της οφειλής ορίζεται «το 100% της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου»! Ο δανειολήπτης δηλαδή, για να ρυθμίσει σε μακροχρόνια βάση, με σταθερές δόσεις την οφειλή του, πρέπει να αποδεχθεί ότι οφείλει στο fund την αντικειμενική αξία του σπιτιού που το αρπακτικό απειλεί να του βγάλει στο σφυρί! Ένα δάνειο που, επαναλαμβάνουμε, το fund απέκτησε το πολύ στο 10% της ονομαστική του αξίας!

Παράδειγμα:

Για ένα δάνειο ονομαστικής αξίας €200χιλ, που είναι είναι εγγυημένο με ακίνητο αντικειμενικής αξίας €190χιλ, ο δανειολήπτης αποδέχεται ότι οφείλει στο fund το 95% της ονομαστικής αξίας του δανείου, κι ας έχει αποπληρώσει ήδη το 40%, 50%, 60%, 70% του δανείου!

Υπάρχει και σε αυτή την περίπτωση απόπειρα χρυσώματος του χαπιού. Προβλέπει λοιπόν δύο δήθεν κοινωνικά ευαίσθητες παρεμβάσεις στο σχέδιο του, οι οποίες όμως είναι και αυτές υπέρ των funds:

«όσον αφορά τις δόσεις, η μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος»

και

«για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, για να μη χαθεί η ρύθμιση. Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το σχετικό νόμο 4472 που ψηφίσαμε το 2017, διευρύνονται κατά 50% προκειμένου να αφορά ακόμα περισσότερους συμπολίτες μας, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης».

Για το μεν πρώτο, η μεγάλη διάρκεια εξασφαλίζει τις σχετικά μικρές δόσεις, μικρότερες ή ίσες του 30% του εισοδήματος του δανειολήπτη. Η πρόβλεψη αυτή ουσιαστικά σημαίνει πως οι περισσότερες μακροχρόνιες ρυθμίσεις θα είναι πιο κοντά στα 35 χρόνια.

Για το δεύτερο, χρησιμοποιεί τις εισοδηματικές κατηγοριοποιήσεις ευαλωτότητας του παρακάτω πίνακα, προσαυξημένες κατά 50%, ώστε να μπουν και σε πρόγραμμα επιδότησης δόσεων (δεν υπάρχει αναφορά σε ποσοστό επιδότησης). Η επιδότηση αυτή όμως είναι προς τον δανειολήπτη, ή είναι προωθητική κίνηση, εν είδει μάρκετινγκ, υπέρ του απαράδεκτου εξωδικαστικού πλαισίου που προτείνει ο Τσίπρας, υπέρ των funds; Η επιδότηση αυτή σημαίνει κρατική δαπάνη, μέσω φορολογίας ή δανεισμού, για να επιδοτηθεί η δόση που καταβάλει ο δανειολήπτης προς το fund, ο οποίος, επαναλαμβάνουμε, θα έχει υποχρεωθεί να αναγνωρίσει μια τεράστια οφειλή προς το fund, που αγόρασε το δάνειο του σε ένα κλάσμα αυτής της οφειλής!

Αυτή είναι η ρύθμιση προστασίας του Τσίπρα. Προστασίας ποιων όμως; Των δανειοληπτών ή των funds;

Περαιτέρω, η ρύθμιση επιβάλει στον δανειολήπτη την πλήρη αποδοχή της πρόσβασης των funds σε όλα τα δεδομένα του, τραπεζικά και φορολογικά: «Υποχρέωση ειλικρίνειας [του οφειλέτη], που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου». Για τα δε funds, θα θεσπίσει υποχρεωτικότητα όσον αφορά στην προσέλευσή τους στο τραπέζι συζήτησης του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Η προσέλευση είναι η υποχρέωση. Άλλωστε, με τέτοιους όρους που θέτει ο Τσίπρας για τον εξωδικαστικό, θα σπεύσουν!

Τέλος, υποτίθεται δεσμεύτηκε να προστατεύσει την πρώτη κατοικία μόλις εκλεγεί:

Η πρώτη ενέργεια θα είναι να προχωρήσουμε αμέσως με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών μηνών, έως ότου δηλαδή τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών (sic).

Το αφήνουμε ασχολίαστο.

13 χρόνια μετά την είσοδο της χώρας μας στα μνημόνια έχουμε ένα ακόμα success story: το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 400 δις!

mera25

Το 2009 το δημόσιο χρέος της χώρας ήταν 298 δις και το ΑΕΠ ανερχόταν στα 220. Σήμερα, 13 χρόνια και 4 μνημόνια μετά -μετά δηλαδή το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στην ολιγαρχία, την πλήρη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, του ασφαλιστικού και της κοινωνικής πολιτικής, την θεσμοθέτηση των καρτέλ, όπως αυτό της Ενέργειας και ψευτοαγορών, όπως ο «ΗΡΑΚΛΗΣ», όπου τα funds βυσσοδομούν πάνω στους δανειολήπτες, βγάζοντας τα σπίτια τους στο σφυρί- το ΑΕΠ βρίσκεται στα 190 δις και το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 400 δις!

Το δε δημόσιο χρέος που εκδόθηκε μόνο μέσα στο 2022, ανέρχεται σε 8,2 δις και κατευθύνθηκε εξ ολοκλήρου στους ολιγάρχες της ενέργειας, ελέω του καρτέλ που ονομάζεται «Χρηματιστήριο Ενέργειας».

Διότι οι «επιδοτήσεις» που βλέπουμε στους λογαριασμούς του ρεύματος είναι επί της ουσίας φέσια που θα κληθούμε να πληρώσουμε με περαιτέρω περικοπές σε μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά επιδόματα, περαιτέρω φορολόγηση και ξεπούλημα. Αποκλειστικά λόγω αυτού του καρτέλ, οι γνωστοί ολιγάρχες πουλάνε το ρεύμα 15 και 20 φορές πάνω του κόστους, με τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ να μη λένε κουβέντα για το Χρηματιστήριο Ενέργειας (πώς θα μπορούσαν άλλωστε, από κοινού το θεσμοθέτησαν).

Για πόσο ακόμα όμως, θα το επιτρέπουμε αυτό;

Το νέο κόλπο των τραπεζών με τους πλειστηριασμούς που πλήττει όχι μόνο τους ευάλωτους αλλά και την αγορά ακινήτων.

Τελικά αυτή η χρεοδουλοπαροικία που ονομάζεται Ελλάς έχει και συνέχεια και συνέπεια. Συνέχεια και συνέπεια στην φτωχοποίηση των “πολιτών” με προφανή στόχο την αρπαγή της ιδιωτικής περιουσίας. (Την δημόσια την έχουν ήδη αρπάξει – βλέπε ΤΑΙΠΕΔ, Υπερταμείο κλπ.)

Γιατί πως αλλιώς μπορούμε να ονομάσουμε την πρόταση για την νέα στεγαστική πολιτική που θα μας ανακοινώσουν με τυμπανοκρουσίες στην ΔΕΘ?

Μία πρόταση που η αλήθεια είναι ότι είχε κατατεθεί επί ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με τους “θεσμούς” (Καθημερινή, 28.11.2017)?

Θα δίνονται δάνεια λέει για αγορές ακινήτων από πλειστηριασμούς, αλλά κανένα δάνειο για να κρατήσει κάποιος το σπίτι του!

(όπως έδωσαν και τα κόκκινα δάνεια στο 5-10% στις εικονικές εταιρίες που ονομάζουμε funds χωρίς δικαίωμα προτίμησης για τον δανειολήπτη / ιδιοκτήτη. Όχι μόνο δεν του έδωσαν δικαίωμα, τον απόκλεισαν τελείως.)

Στόχος, όπως γράφουν, είναι να “ενισχύσουν τη ζήτηση στη στεγαστική πίστη και να διευκολύνουν τη μεταβίβαση ακινήτων μέσω της πλατφόρμας e-auction… Τα νέα στεγαστικά προγράμματα θα αφορούν ακίνητα που βγαίνουν στον πλειστηριασμό από άλλη τράπεζα και όχι από την τράπεζα που δίνει το δάνειο”.

Φυσικά θα μας πουν οι τράπεζες μαζί με τους κυβερνώντες ότι θέλουν να λύσουν το πρόβλημα των κόκκινων δανείων και το φαινόμενο της υπερχρέωσης (αυτοί που με τις πολιτικές τους έχουν φτάσει το δημόσιο χρέος σε γαλαξιακά επίπεδα).Βέβαια δεν θα μας πουν ότι με κινήσεις σαν και αυτή το πολλαπλασιάζουν.

Όχι μόνο το πολλαπλασιάζουν αλλά δημιουργούν και συνθήκες ακραίου παρεμβατισμού γιατί με τον τρόπο αυτό τεχνητά αυξάνουν τη ζήτηση και οδηγούν τις τιμές προς τα πάνω για τα ακίνητα αυτά. Η μονίμως απούσα επιτροπή ανταγωνισμού πρέπει να πάρει μέτρα.

Πέρα από το ηθικό ζήτημα, ηθικό γιατί δεν ευθύνεται ο αρχικώς δανειολήπτης για την τραγική κατάσταση της οικονομίας που τον οδήγησαν σε αυτήν την δυσχερή θέση με την πολιτεία για άλλη μια φορά απούσα. Ηθικό γιατί η πολιτεία εκλέγεται από τους πολίτες και όχι από εταιρείες φαντάσματα (όπως τα funds με έδρα την Ιρλανδία και αλλού). Ηθικό γιατί η πολιτεία πρέπει να διαμορφώνει τις συνθήκες για αύξηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και όχι να νομοθετεί από το 2010 και μετά  για την μείωσή του σε πρωτοφανή επίπεδα. Οδηγώντας το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού σε ακραία φτωχοποίηση και σε δημεύσεις περιουσιών (μέσω τραπεζών & ΑΑΔΕ) για να μπορέσουν τα εγχώρια και διεθνή  κοράκια να αρπάξουν ότι έχει απομείνει όρθιο σε αυτήν την χώρα. Ηθικό γιατί αντί να δημιουργούν συνθήκες ευημερίες , δημιουργούν συνθήκες τοξικότητας και διχασμού.

Έχουν δημιουργηθεί πλέον και προβλήματα δημοκρατίας με τις παραπάνω μεθοδεύσεις εγκαθιστώντας μια ιδιόμορφή τυραννία υπέρ του τοκογλυφικού κεφαλαίου. 

Έφτασε λοιπών το πλήρωμα του χρόνου που οι πολίτες αυτής της χώρας (ναι πολίτες λέγονται και όχι δανειολήπτες/καταναλωτές/στρατηγικοί κακοπληρωτές και άλλα ωραία που χρησιμοποιεί το σύστημα για να διχάζει) πρέπει να απαιτήσουμε το αυτονόητο.